Hội diễn nghệ thuật quần chúng tỉnh Lào Cai năm 2016 được tổ chức thành 02 mảng. Mảng nghệ thuật quần chúng với hình thức ca- múa – nhạc – kịch được tổ chức như mọi kỳ. Đây là sân chơi nghệ thuật của các diễn viên quần chúng, hạt nhân văn nghệ được lựa chọn từ các phong trào văn hoá văn nghệ ở cơ sở, các ngành và các đơn vị lực lượng vũ trang đóng trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Bên cạnh đó năm nay có thêm chương trình thi trích đoạn Lễ hội, hát dân ca, trình diễn trang phục các dân tộc giành cho quần chúng nhân dân, các nghệ nhân tại cơ sở. Nội dung này có thể được xem là mô phỏng các nội dung trong ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc Tây Bắc; tạo ra nét mới cho Hội diễn 2016. 02 mảng chương trình vừa phù hợp với 02 nhóm đối tượng như đã đề cập ở trên vừa tạo ra các hoạt động liên hoàn, liên tục, khai thác tối đa công năng của Nhà văn hóa tỉnh Lào Cai. Có các hoạt động bên trong rạp đa năng, diễn ra cả ngày lẫn đêm như: mảng nghệ thuật quần chúng với các tiết mục ca- múa – nhạc – kịch và thi trình diễn trang phục truyền thống, hát dân ca v.v..Có các hoạt động diễn ra ban ngày, trực quan tại khu vực sân khấu ngoài trời như: thi trích đoạn lễ hội, các nghi thức sinh hoạt văn hóa v.v..

Lần đầu tiên Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa chương trình thi trích đoạn lễ hội, hát dân ca, trình diễn trang phục các dân tộc Lào Cai vào Hội diễn nghệ thuật quần chúng. Đây là cơ hội để tổng duyệt, lựa chọn các làn điệu dân ca, các trích đoạn lễ hội và các phần trình diễn trang phục dân tộc đặc sắc nhất, hấp dẫn nhất đại diện cho tỉnh Lào Cai thi tài với các tỉnh trong khu vực Tây Bắc. Để đảm bảo tất cả các di sản văn hóa, nghệ thuật về dân ca, dân vũ, lễ hội và trang phục đặc sắc nhất của đồng bào các dân tộc Lào Cai được trình diễn, đánh giá, Ban tổ chức Hội diễn đã có định hướng ngay trong quy chế cho từng địa phương.

Sau 3 ngày tổ chức, Hội diễn năm 2016 đã kết thúc và thu được những kết quả đáng mừng. Đối với những tiết mục của các đoàn tham gia phần thi nghệ thuật quần chúng nhìn chung chương trình đa dạng về phong cách, thể loại, tiết mục như đơn ca, tốp ca, cũng như đa dạng chất liệu dân ca các dân tộc. Các đoàn đã có sự đầu tư dàn dựng công phu, sáng tạo, nhiều tiết mục múa hay, nhiều giọng hát truyền cảm. Chương trình của các đoàn đã bám sát chủ đề mà Ban tổ chức đề ra, sáng tạo lựa chọn những tiết mục vừa phong phú về nội dung và đa dạng về màu sắc, làm cho hội diễn NTQC có chất lượng và sôi nổi, nhiều tiết mục nổi bật như tiết mục “Liên khúc ca ngợi Hồ chủ tịch”, “Nhớ lời bác dạy” của đoàn Công an tỉnh, “Tổ quốc gọi tên mình”, “ Múa sắc màu vùng cao” của Công ty Cao su Hàm Rồng, “Hát mãi khúc quân hành” của Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh. Các giọng hát song ca, đơn ca, tốp ca nhiệt tình, nội lực lôi cuốn của các diễn viên đã làm toát nên hình ảnh, niềm tự hào của dân tộc, tình yêu quê hương đất nước được các diễn viên thể hiện rất thành công để lại dấu ấn cho người xem. Sự mộc mạc, bình dị của các diễn viên quần chúng và các tiết mục hùng tráng của các đơn vị lực lượng vũ trang tại Hội diễn năm 2016 đã thực sự góp những bó hoa tươi thắm kỷ niệm 25 năm tái lập tỉnh Lào cai và kỷ niệm 71 năm CM tháng 8 và Quốc khánh mùng 2 tháng 9.

Phần thi hát dân ca, dân vũ với những tiết mục độc đáo của các dân tộc, những làn điệu dân ca cổ mới được phát hiện, những điệu múa dân gian sinh động đậm đà bản sắc dân tộc, những nhạc cụ thô sơ nhưng tinh tế, những trích đoạn lễ hội được chắt lọc, lựa chọn kỹ càng mang đậm bản sắc truyền thống vẻ đẹp riêng có của Lào Cai. Qua đây cho thấy sự quan tâm của các lãnh đạo đơn vị cũng như lãnh đạo các địa phương có đoàn tham gia hội diễn năm nay. Với 30 tiết mục tham gia, người xem có cơ hội được thưởng thức những làn điệu dân ca đặc sắc của các tộc người như dân ca Thu Lao (huyện Mường Khương), phần hát giao duyên hấp dẫn và sinh động đến từ tốp nghệ nhân tộc Mông huyện Si Ma Cai, hát giao duyên của người Thái ở Văn Bàn…Phần trình diễn trang phục được các đoàn rất chú trọng về công tác chuẩn bị cũng như lựa chọn trang phục thí sinh tham gia. 18 thí sinh các dân tộc đại diện cho 25 ngành, nhóm dân tộc tỉnh Lào Cai đem đến những trang phục nguyên bản truyền thống, không cách điệu, không pha lẫn. Các thí sinh thể hiện rất tốt trong phần trình diễn của mình, phần minh họa làm nổi bật thêm màu sắc dân tộc. Phần trích đoạn lễ hội các đoàn lựa chọn rất tốt từ các trích đoạn lễ hội đến các nghệ nhân tham gia nhiệt tình, thể hiện được cái hồn trong từng nghi thức lễ hội. Sự độc đáo của mỗi phần trình diễn làm nổi bật sự đa dạng văn hóa các dân tộc ở Lào Cai. Một số trích đoạn lễ hội đã từng lên sân khấu biểu diễn phục vụ khách du lịch và được đánh giá cao, để lại tình cảm sâu sắc đối với nhiều du khách như lễ Pút tồng của người Dao Đỏ Sa Pa, Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ, Lễ hội xuống đồng của người Tày ở Bắc Hà.v.v. Một số nghi thức có thể được coi là điểm mới trong sưu tầm để đưa lên sân khấu lần này như lễ “Cưn chủ” dân tộc Giáy thành phố Lào Cai, lễ hội binh khí của người Mông Si Ma Cai, lễ cấp sắc của người Dao Họ của Bảo Thắng...

Tuy nhiên, Hội diễn năm nay cũng còn một số điểm cần lưu ý, rút kinh nghiệm. Một số đoàn chưa nghiên cứu kỹ quy chế, thể lệ của Hội diễn ở phần thi hát dân ca, dân vũ là sưu tầm khai thác các bài hát dân ca, dân vũ bản sắc các dân tộc, nhất là dân ca cổ; một số tiết mục tham gia hội diễn đã được nâng cao, đã qua dàn dựng, phần nhạc đệm là nhạc cụ hiện đại hoặc không đúng bản sắc dân tộc của tiết mục đó. Phần thi trang phục dân tộc vẫn còn một số bộ trang phục dân tộc đã được cách tân, nhất là đối với trang phục nam các dân tộc các thí sinh vẫn còn vận quần âu, đi giày da; nhiều phần phụ họa quá sôi nổi lấn át phần thi chính. Phần thi trích đoạn lễ hội vẫn còn nhiều nét sân khấu hóa, có một số trích đoạn nhiều phần hội ít phần lễ và ngược lại chưa hài hòa và hấp dẫn người xem. Nhiều lời bình vẫn còn nặng về phần mô tả chưa toát lên được ý nghĩa cũng như xuất xứ những trang phục, những bài hát dân ca, những trích đoạn lễ hội các dân tộc...

  Hội diễn NTQC và thi trích đoạn lễ hội, hát dân ca, trình diễn trang phục dân tộc truyền thống tỉnh Lào Cai năm 2016 thực sự là một sân chơi có ý nghĩa sâu sắc. Qua hội diễn các đơn vị, địa phương có dịp giao lưu học hỏi, hiểu rõ hơn nhiệm vụ bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa các dân tộc Lào Cai. Đó là cơ sở để Hội diễn NTQC và thi trích đoạn lễ hội, hát dân ca, trình diễn trang phục dân tộc truyền thống tỉnh Lào Cai lần sau sẽ có nhiều màu sắc độc đáo hơn. Qua Hội diễn này tỉnh Lào Cai cũng có cơ sở để lựa chọn các chương trình, tiết mục tham gia Ngày hội văn hóa, thể thao và các dân tộc Tây Bắc tổ chức tại Lào Cai vào đầu tháng 10 năm 2016.