Với vị trí là tỉnh biên giới, là cầu nối trên tuyến Hành lang kinh tế Côn Minh (Vân Nam – Trung Quốc) – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh,  có sự đa dạng văn hóa gồm hơn 20 nhóm tộc người sinh sống và đa dạng sinh thái, trong những năm qua, tỉnh Lào Cai luôn xác định ngoại giao văn hóa là một trụ cột góp phần tạo nên chính sách ngoại giao toàn diện của tỉnh nhà. Các hoạt động ngoại giao văn hóa luôn đạt được nhiều dấu ấn nổi bật, được xem là “điểm sáng” về đối ngoại văn hóa ở vùng biên giới. Thông qua các hoạt ngoại giao văn hóa, giao lưu, hợp tác quốc tế về văn hóa, thể thao đã tích cực quảng bá, giới thiệu về vùng đất, con người và văn hóa của Lào Cai, xây dựng “thương hiệu Lào Cai”.

          Đa dạng các hình thức quảng bá, giới thiệu vẻ đẹp, văn hóa, con người Lào Cai; gắn kết ngoại giao văn hóa với ngoại giao chính trị và ngoại giao kinh tế, thu hút nguồn vốn đầu tư, tạo thêm nhiều động lực, dư địa cho sự phát triển kinh tế - xã hội.

Ngay sau khi tình hình dịch bệnh Covid 19 bước đầu được kiềm chế, tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo triển khai các hoạt động quảng bá, lan tỏa các giá trị văn hóa, hình ảnh, con người Lào Cai. Trước hết là các hoạt động giao lưu, hội thảo quốc tế. Nhân kỉ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Ấn Độ, UBND  tỉnh Lào Cai phối hợp với Đại sứ quán Ấn sự kiện Ngày Yoga quốc tế  được tổ chức tại thị xã Sa Pa. Màn đồng diễn Yoga mang thông điệp "Chào mặt trời - Chào đỉnh Fansipan" có sự tham gia của gần 400 vận động viên đến từ các câu lạc bộ Yoga trong nước và quốc tế biểu diễn tại khu du lịch Sun World Fansipan Legend;  Lào Cai là điểm cầu tổ chức Hội thảo học thuật quốc tế “Di sản Hồ Chí Minh với quan hệ Việt Nam-Trung Quốc trong giai đoạn mới” theo hình thức kết hợp giữa trực tiếp và trực tuyến. Hội thảo tập trung thảo luận về phương án trùng tu, trưng bày khu di tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Côn Minh (tỉnh Vân Nam). Qua đó, tăng cường việc tuyên truyền, giới thiệu, tôn vinh chủ tịch Hồ Chí Minh tới được cộng đồng quốc tế, góp phần thúc đẩy hòa bình, bình đẳng giữa các dân tộc, độc lập chủ quyền và hợp tác quốc tế; Giao lưu với Đại sứ quán và sinh viên Lào; giao lưu văn nghệ với nhóm nhạc Backtrack Vocals của Mỹ,… 

Các sự kiện văn hóa, thể thao được tổ chức với các hoạt động phong phú. Điển hình có thể kể đến: Festival cao nguyên trắng Bắc Hà được tổ chức ở huyện Bắc Hà với tâm điểm là lễ hội đua ngựa truyền thống và chuỗi các sự kiện văn hóa, nghệ thuật, thể thao; Festival “Tinh hoa Tây Bắc – Hương sắc Lào Cai với chương trình nghệ thuật mang chủ đề “Kết nối khát vọng xanh”; Đoàn Nghệ thuật Dân tộc tỉnh Lào Cai tham gia biểu diễn tại  lễ khai mạc và chuỗi hoạt động của Festival Huế năm 2022 với sự tham gia của một số địa phương trong cả nước cùng hơn 20 đoàn nghệ thuật đến từ các quốc gia và vùng lãnh thổ khác; Cuộc thi ảnh đẹp Lào Cai; giải Marathon vượt núi được tổ chức với sự tham gia của 5.300 vận động viên đến từ 48 quốc gia và vùng lãnh thổ; Giải chạy Marathon vươt núi quốc tế Tây Bắc – Lào Cai năm 2022 được tổ chức ở huyện Bắc Hà,…. Chuỗi các sự kiện văn hóa, nghệ thuật, thể thao đã quảng bá vẻ đẹp của vùng đất Lào Cai, những đặc trưng văn hóa các tộc người, những cung đường đẹp trên các làng bản miền núi. Các hoạt động văn hóa, thể thao đã được đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội, các kênh thông tin đại chúng nên tạo nên sức hút với du khách và các nhà đầu tư quan tâm tới Lào Cai.

Đặc biệt, đẩy mạnh triển khai thực hiện Nghị quyết 09-NQ/TU của Tỉnh ủy Lào Cai về xây dựng, phát triển văn hóa con người Lào Cai, xây dựng mỗi người Lào Cai trở thành sứ giả văn hóa của của vùng đất Lào Cai. Nữ vận động viên Cử tạ của Lào Cai – Hoàng Thị Duyên đã xuất sắc giành Huy Chương vàng tại Seagame 31 tổ chức tại Việt Nam đã góp phần quảng bá về thể thao Lào Cai, cũng như vùng đất, con người Lào Cai tới đông đảo người hâm mộ trong khu vực Asean nói riêng và quốc tế nói chung.

          Tiếp tục hợp tác với Vùng Nouvelle Aquitaine trong lĩnh vực văn hóa, thể thao. Trong đó tập trung xây dựng Bảo tàng tỉnh Lào Cai thành điểm du lịch quy mô cấp vùng, nơi cung cấp các nguồn tư liệu phục vụ hoạt động học tập, giao lưu về lịch sử, văn hóa; quảng bá giá trị thiên nhiên, lịch sử, văn hóa của địa phương; xây dựng sản phẩm du lịch thể thao vượt thác, leo dây tại Sa Pa.

Xây dựng các ấn phẩm về văn hóa, vùng đất, con người Lào Cai làm quà tặng cho các đoàn khách quốc tế, làm cơ sở dữ liệu cho các nhà đầu tư nghiên cứu đặc điểm vùng đất, văn hóa và người Lào Cai.

Tăng cường các hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh để di sản trở thành nguồn lực trong phát triển kinh tế, xã hội bền vững. Chỉ đạo tổ chức các hoạt bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa thông qua việc triển khai các đề án, kế hoạch như: đề án về phát triển văn hóa, du lịch; Đề án bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các dân tộc trên địa bàn tỉnh Lào Cai gắn với phát triển du lịch; Đề án bảo tồn, phát huy di sản văn hóa dân ca, dân vũ, dân nhạc của dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch; kế hoạch triển khai các nhiệm vụ trọng tâm về bảo vệ, phổ biến “Nghi lễ và trò chơi kéo co của người Tày, Giáy”, “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái” đã được UNESSCO ghi danh vào các danh mục Di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho nhân loại và tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại.

Linh hoạt triển khai công tác ngoại giao nhân dân

 Trong bối cảnh tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) tiếp tục thực hiện chính sách phong tỏa biên giới, các hoạt động giao lưu giữa cư dân hai nước ở khu vực biên giới đều tạm ngừng. Tỉnh đã chỉ đạo đẩy mạnh tuyên truyền, giới thiệu các “cột mốc” văn hóa nơi biên giới (đền Thượng, đền Mẫu (thành phố Lào Cai), đền Trịnh Tường, danh thắng ruộng bậc thang Thề Pả (Bát Xát)) tới người dân để hun đúc lòng tự tôn dân tộc, khẳng định định chủ quyền thiêng liêng của dân tộc nơi biên giới Việt – Trung; đẩy mạnh việc xây dựng đời sống văn hóa, bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống các  dân tộc tại các khu vực miền núi, biên giới. Tổ chức Liên hoan Nghệ thuật quần chúng các xã, phường, thị trấn biên giới trên địa bàn tỉnh Lào Cai lần thứ Nhất năm 2022, để giới thiệu, quảng bá văn hóa truyền thống các dân tộc vùng biên giới, góp phần phát triển du lịch và kinh tế, xã hội của tỉnh, tăng cường đoàn kết, giao lưu văn hóa các dân tộc vùng biên.         

Đổi mới các hình thức thông tin đối ngoại

Khai thác, xây dựng các chuyên trang, chuyên mục nhằm giới thiệu hình ảnh, bản sắc văn hóa, quảng bá thế mạnh của tỉnh định kỳ phát sóng trên kênh truyền thông của tỉnh, của trung ương và quốc tế nhằm quảng bá và thu hút đầu tư. Đổi mới, nâng cao chất lượng các thông tin, tuyên truyền về hoạt động ngoại giao văn hóa, về vùng đất và con người Lào Cai đến với bạn bè quốc tế. Sử dụng các phương tiện và công nghệ thông tin, truyền thông hiện đại đa phương tiện giới thiệu về văn hóa, con người Lào Cai bằng tiếng Việt và tiếng nước ngoài để đưa Lào Cai đến gần hơn với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và bạn bè quốc tế.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác ngoại giao văn hóa, tuyên truyền quảng bá giới thiệu các nét văn hóa đặc trưng của tỉnh Lào Cai; đổi mới, nâng cao chất lượng các sản phẩm thông tin tuyên truyền (tin, bài viết, phóng sự, sách báo, ấn phẩm, video clip, đĩa DVD, VCD...); triển khai ứng dụng mạng xã hội vào công tác ngoại giao văn hóa, giới thiệu về quê hương và con người của tỉnh Lào Cai đến với bạn bè quốc tế bằng nhiều hình thức, nhiều ngôn ngữ.

Trong tiến trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, toàn diện, ngoại giao văn hóa luôn giữ vị trí quan trọng trong chính sách đối ngoại của tỉnh. Ở giai đoạn mới, nội dung, phương thức, các chính sách đối ngoại văn hóa cũng sẽ cần được đổi mới, linh hoạt và sáng tạo để phù hợp với bối cảnh mới. Tăng cường tổ chức các hoạt động hợp tác quốc tế, đăng cai tổ chức các sự kiện quốc tế tại Lào Cai. Đầu tư nguồn lực cho tổ chức các hoạt động, xây dựng cơ sở vật chất để phát triển Lào Cai trở thành một trung tâm nghiên cứu, giao lưu văn hóa của khu vực. Đẩy mạnh các hoạt động thông tin đối ngoại; giới thiệu, quảng bá văn hóa. Trước mắt, trong năm 2023, tổ chức thành công giải bóng chuyền nữ quốc tế VTC cup, ngày văn hóa Pháp, ngày văn hóa Hàn Quốc tại Lào Cai, xây dựng các ấn phẩm quảng bá về vẻ đẹp, văn hóa, con người Lào Cai.

LAN PHƯƠNG