Công nghệ dẫn lối hành trình – chuyển đổi số trong du lịch

Lào Cai là một trong những địa phương có tiềm năng du lịch đặc biệt ở Việt Nam. Với dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, đỉnh Fansipan cao nhất Đông Dương, ruộng bậc thang Sa Pa, Bắc Hà, Mường Khương… cùng với bản sắc văn hóa đặc trưng của 25 dân tộc thiểu số, Lào Cai là điểm đến hấp dẫn không chỉ về thiên nhiên mà còn giàu giá trị nhân văn. Các lễ hội truyền thống như Gầu Tào, Roóng Poọc, Tết nhảy, chợ tình Sa Pa, hay không gian văn hóa chợ phiên vùng cao là tài sản vô giá để phát triển các sản phẩm du lịch trải nghiệm, du lịch cộng đồng và du lịch văn hóa.

Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh du lịch ngày càng gay gắt và hành vi khách du lịch thay đổi nhanh chóng theo hướng cá nhân hóa, trải nghiệm số và dịch vụ tức thì, việc duy trì mô hình du lịch truyền thống sẽ không đủ để tạo bứt phá. Việc triển khai chuyển đổi số vì thế trở thành xu thế bắt buộc để giúp ngành du lịch Lào Cai vượt qua các giới hạn hiện tại, vươn lên một tầm cao mới.

Trong những năm qua, Lào Cai đã từng bước triển khai chuyển đổi số trong lĩnh vực du lịch. Điển hình là việc xây dựng "Cổng du lịch thông minh tỉnh Lào Cai", tạo lập bản đồ số các điểm đến, số hóa dữ liệu về di tích lịch sử - văn hóa, ứng dụng công nghệ để quảng bá các điểm du lịch như Dinh Hoàng A Tưởng, phố cổ Bắc Hà, chợ phiên vùng cao, các điểm danh lam thắng cảnh... Bên cạnh đó, một số cơ sở lưu trú, homestay và nhà hàng tại Sa Pa, Bắc Hà, Bát Xát đã tích hợp các nền tảng đặt chỗ trực tuyến như Booking.com, Agoda, AirBnB, Facebook, Zalo và thanh toán không dùng tiền mặt qua mã QR hoặc ví điện tử.

Cũng trong khuôn khổ Đề án phát triển du lịch gắn với chuyển đổi số giai đoạn 2021–2025, tỉnh đã tổ chức nhiều lớp tập huấn về kỹ năng tiếp thị số, quản lý trang mạng xã hội, phản hồi khách hàng và cập nhật thông tin điểm đến cho cộng đồng làm du lịch. Một số địa phương như Sa Pa, Lào Cai, Bắc Hà, Si Ma Cai, Mường Khương cũng đã triển khai các mô hình du lịch cộng đồng ứng dụng công nghệ trong quản lý, vận hành và kết nối khách hàng.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy quá trình chuyển đổi số du lịch ở Lào Cai vẫn còn nhiều thách thức, đó là: Thiếu một nền tảng tích hợp dữ liệu du lịch chung toàn tỉnh, hệ sinh thái du lịch số còn thiếu các tiện ích đồng bộ. Điều này khiến các doanh nghiệp khó tiếp cận thông tin để xây dựng sản phẩm du lịch phù hợp, còn du khách thì gặp khó khăn khi tìm kiếm thông tin đáng tin cậy, đặt dịch vụ qua mạng. Một vấn đề đáng lưu ý nữa là năng lực chuyển đổi số của đội ngũ làm du lịch chưa cao. Đa số các hộ dân, doanh nghiệp nhỏ làm du lịch cộng đồng ở vùng cao chưa có thói quen sử dụng công nghệ trong quản lý và tiếp thị.

Để tạo đột phá trong giai đoạn tới, Lào Cai cần xây dựng một Chiến lược chuyển đổi số du lịch cấp tỉnh với tầm nhìn đến năm 2030 và định hướng đến 2045. Chiến lược này cần đặt mục tiêu cụ thể như: Hình thành Cơ sở dữ liệu du lịch tích hợp, 100% điểm đến có mã QR thông tin, 80% cơ sở lưu trú tích hợp đặt dịch vụ trực tuyến, phát triển ít nhất 5 sản phẩm du lịch sử dụng công nghệ cao (VR, AR, AI, Big Data).

Du lịch bản địa – chạm tới thế giới bằng công nghệ số

Trước hết, cần tập trung vào hoàn thiện hạ tầng số cho ngành du lịch. Đó là việc xây dựng cổng dữ liệu du lịch mở, kết nối với các nền tảng quốc gia và quốc tế; phát triển ứng dụng du lịch thông minh tích hợp đa dịch vụ; triển khai hệ thống bản đồ số du lịch 4D có định vị thời gian thực; lắp đặt hệ thống wifi công cộng miễn phí tại các điểm tham quan lớn.

Thứ hai, cần tăng cường năng lực số cho đội ngũ quản lý nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư làm du lịch. Có thể triển khai các chương trình đào tạo ngắn hạn, học liệu số, hướng dẫn thực hành tạo fanpage, booking site, cách phản hồi đánh giá du khách, cách phân tích dữ liệu khách hàng để cải thiện sản phẩm. Nên lựa chọn các xã điểm để xây dựng mô hình mẫu về du lịch cộng đồng thông minh.

Thứ ba, tỉnh cần có cơ chế thu hút doanh nghiệp công nghệ, các startup du lịch và nhà đầu tư chiến lược vào xây dựng hệ sinh thái du lịch số. Các giải pháp như ứng dụng AI tạo hành trình du lịch cá nhân hóa, công cụ thiết kế sản phẩm du lịch trải nghiệm, hệ thống đánh giá theo thời gian thực... nên được thử nghiệm và nhân rộng.

Truyền thông số cũng là một trụ cột quan trọng. Tỉnh cần thiết kế chiến lược truyền thông số bài bản, khai thác các nền tảng như YouTube, TikTok, Instagram, Facebook để quảng bá điểm đến. Việc hợp tác với các travel blogger, người nổi tiếng (KOLs), tổ chức các chiến dịch du lịch số theo mùa (ví dụ: "Đông Sa Pa huyền ảo", "Lễ hội xuân vùng cao Bắc Hà"...) sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Ngoài ra, các công cụ trí tuệ nhân tạo có thể được dùng để tạo nội dung quảng bá nhanh, sáng tạo và đa ngôn ngữ.

Chuyển đổi số còn giúp ngành du lịch Lào Cai tiếp cận với những thị trường mới – như khách du lịch trẻ tuổi, khách ưa khám phá độc đáo, khách quốc tế tự túc – những nhóm khách hàng vốn bị hạn chế trong các chiến dịch tiếp thị truyền thống. Bằng cách tận dụng công nghệ, Lào Cai có thể mở rộng thị phần, tăng giá trị trải nghiệm và kéo dài thời gian lưu trú của du khách.

Cuối cùng, chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là vấn đề kỹ thuật, mà còn là sự chuyển hóa về tư duy quản trị, sự phối hợp đa ngành và sự đồng lòng từ cấp chính quyền đến người dân. Khi mỗi người dân vùng cao có thể tự quay video kể chuyện về quê hương mình, mỗi hộ làm du lịch biết đăng hình món ăn đặc sản lên mạng xã hội, mỗi cán bộ văn hóa biết phân tích dữ liệu phản hồi để điều chỉnh sản phẩm… thì chuyển đổi số mới thật sự đi vào đời sống du lịch.

Lào Cai có đầy đủ điều kiện để trở thành hình mẫu về du lịch thông minh khu vực miền núi phía Bắc. Với quyết tâm chính trị rõ ràng, chính sách phù hợp và sự hỗ trợ từ công nghệ, chuyển đổi số sẽ là chiếc chìa khóa để mở cánh cửa đột phá mới cho ngành du lịch tỉnh nhà – vừa bảo tồn văn hóa, vừa tạo sinh kế bền vững và nâng tầm hình ảnh Lào Cai trong bản đồ du lịch số Việt Nam và khu vực.

Ngọc Nhân